Không gian hạn chế là bất cứ không gian nào đủ rộng để con người có thể vào làm việc, tuy nhiên không gian này không được thiết kế với mục đích cho con người làm việc thường xuyên. Ví dụ như bên trong các đường cống rãnh, bồn bể, đường ống, thiết bị phản ứng… hay các hố có độ sâu trên 1,2 mét.
Không gian hạn chế là bất cứ không gian nào đủ rộng để con người có thể vào làm việc, tuy nhiên không gian này không được thiết kế với mục đích cho con người làm việc thường xuyên. Ví dụ như bên trong các đường cống rãnh, bồn bể, đường ống, thiết bị phản ứng… hay các hố có độ sâu trên 1,2 mét.
Làm việc trong không gian hạn chế (CSE) là một trong các danh mục công việc cực kỳ nguy hiểm nhưng rất phổ biến trong ngành khai khoáng, hóa chất và dầu khí.
Có rất nhiều tai nạn đã xảy ra như: Ngạt thở té ngã, điện giật, bệnh bụi phổi, chết vì khí độc, cháy nổ… liên quan đến CSE.
Trong bài viết này thongtinantoan thông tin đến quý độc giả một số mối nguy quan trọng liên quan đến CSE để từ đó đưa ra các giải pháp kiểm soát hợp lý.
Mối nguy thiếu ôxy
Nồng độ oxy trong môi trường bình thường khoảng 20,9%. Tuy nhiên trong không gian hạn chế, nồng độ oxy có thể giảm xuống rất thấp. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hàm lượng oxy trong không gian hạn chế giảm như:
Mối nguy khí độc
Trong không gian hạn chế tiềm ẩn nhiều nguy cơ tồn tại khí độc hại. Thường gặp nhất là khí H2S, CO, CO2…
Khí độc tồn tại trong không gian hạn chế theo nhiều cơ chế khác nhau như:
Mối nguy này thường gặp trong các không gian hạn chế tại các mỏ khai khoáng than, nhà máy chế biến dầu khí. Một số không gian hạn chế khác như hố xử lý nước thải, cống rãnh nước thải... cũng thường tồn tại mối nguy này (methan hình thành do phản ứng phân hủy yếm khí).
Ngoài ra còn phải kể đến khí dễ cháy hình thành do sử dụng các dung môi, hoặc hóa chất bên trong không gian hạn chế như công việc sơn, vệ sinh sử dụng các loại dung môi dễ cháy nổ.
Mối nguy hóa chất
Phần lớn các không gian hạn chế trong sản xuất công nghiệp là các thiết bị phản ứng hay lưu trữ hóa chất, xúc tác. Do đó mối nguy hóa chất luôn hiện hữu trong phần lớn các công việc liên quan đến không gian hạn chế. Cần phải tìm hiểu kỹ đặc tính của các loại hóa chất được lưu trữ bên trong để có phương án làm việc phù hợp
Mối nguy áp suất
Áp suất trong không gian hạn chế có thể cao hơn hoặc thấp hơn bên ngoài. Trong cả hai trường hợp đều nguy hiểm cho sức khỏe của người vào trong không gian hạn chế. Ngoài ra áp suất cao hơn hay thấp hơn bình thường cũng đều gia tăng nguy cơ phá vỡ thiết bị như nổ hay collapse thiết bị.
Mối nguy do cô lập không đúng, hoặc không thực hiện cô lập
Một yêu cầu bắt buộc khi thực hiện công việc trong không gian hạn chế là cô lập không gian. Một số loại cô lập như cô lập về điện, cô lập về cơ khí và cô lập về dòng công nghệ nếu thực hiện không đúng, hoặc thiếu có thể dẫn đến những hậu quả không lường trong không gian hạn chế.
Một số mối nguy khác:
Bên cạnh các mối nguy được đề cập bên trên còn phải kể đến một số mối nguy khác trong không gian hạn chế như:
Những mối nguy đặc trưng liên quan đến không gian hạn chế
Không gian hạn chế là bất cứ không gian nào đủ rộng để con người có thể vào làm việc, tuy nhiên không gian này không được thiết kế với mục đích cho con người làm việc thường xuyên. Ví dụ như bên trong các đường cống rãnh, bồn bể, đường ống, thiết bị phản ứng… hay các hố có độ sâu trên 1,2 mét.
Làm việc trong không gian hạn chế (CSE) là một trong các danh mục công việc cực kỳ nguy hiểm nhưng rất phổ biến trong ngành khai khoáng, hóa chất và dầu khí.
Có rất nhiều tai nạn đã xảy ra như: Ngạt thở té ngã, điện giật, bệnh bụi phổi, chết vì khí độc, cháy nổ… liên quan đến CSE.
Trong bài viết này thongtinantoan thông tin đến quý độc giả một số mối nguy quan trọng liên quan đến CSE để từ đó đưa ra các giải pháp kiểm soát hợp lý.
Mối nguy thiếu ôxy
Nồng độ oxy trong môi trường bình thường khoảng 20,9%. Tuy nhiên trong không gian hạn chế, nồng độ oxy có thể giảm xuống rất thấp. Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến hàm lượng oxy trong không gian hạn chế giảm như:
- Giảm hàm lượng oxy do tiêu thụ bởi người vào làm việc, nhưng không được bổ sung đủ, kịp thời.
- Oxy bị chiếm chỗ bởi các khí, hơi khác (phổ biến là Ni Tơ).
- Oxy phản ứng với các hóa chất có trong không gian hạn chế.
Mối nguy khí độc
Trong không gian hạn chế tiềm ẩn nhiều nguy cơ tồn tại khí độc hại. Thường gặp nhất là khí H2S, CO, CO2…
Khí độc tồn tại trong không gian hạn chế theo nhiều cơ chế khác nhau như:
- Khí độc được tạo ra do các loại hóa chất được lưu chứa trong không gian hạn chế.
- Khí độc bị giữ lại trong không gian hạn chế do đặc tính khối lượng (ví dụ các loại khí độc có khối lượng phân tử lớn thường tồn tại trong các không gian hạn chế nằm bên dưới mặt đất…).
- Khí độc hình thành do các công việc bên trong không gian hạn chế như khí hàn, dung môi sơn…
- Khí độc hình thành do phản ứng phân hủy sinh học.
Mối nguy này thường gặp trong các không gian hạn chế tại các mỏ khai khoáng than, nhà máy chế biến dầu khí. Một số không gian hạn chế khác như hố xử lý nước thải, cống rãnh nước thải... cũng thường tồn tại mối nguy này (methan hình thành do phản ứng phân hủy yếm khí).
Ngoài ra còn phải kể đến khí dễ cháy hình thành do sử dụng các dung môi, hoặc hóa chất bên trong không gian hạn chế như công việc sơn, vệ sinh sử dụng các loại dung môi dễ cháy nổ.
Mối nguy hóa chất
Phần lớn các không gian hạn chế trong sản xuất công nghiệp là các thiết bị phản ứng hay lưu trữ hóa chất, xúc tác. Do đó mối nguy hóa chất luôn hiện hữu trong phần lớn các công việc liên quan đến không gian hạn chế. Cần phải tìm hiểu kỹ đặc tính của các loại hóa chất được lưu trữ bên trong để có phương án làm việc phù hợp
Mối nguy áp suất
Áp suất trong không gian hạn chế có thể cao hơn hoặc thấp hơn bên ngoài. Trong cả hai trường hợp đều nguy hiểm cho sức khỏe của người vào trong không gian hạn chế. Ngoài ra áp suất cao hơn hay thấp hơn bình thường cũng đều gia tăng nguy cơ phá vỡ thiết bị như nổ hay collapse thiết bị.
Mối nguy do cô lập không đúng, hoặc không thực hiện cô lập
Một yêu cầu bắt buộc khi thực hiện công việc trong không gian hạn chế là cô lập không gian. Một số loại cô lập như cô lập về điện, cô lập về cơ khí và cô lập về dòng công nghệ nếu thực hiện không đúng, hoặc thiếu có thể dẫn đến những hậu quả không lường trong không gian hạn chế.
Một số mối nguy khác:
Bên cạnh các mối nguy được đề cập bên trên còn phải kể đến một số mối nguy khác trong không gian hạn chế như:
- Mối nguy về điện
- Mối nguy do thiếu ánh sáng
- Mối nguy tiếng ồn cao
- Và một số mối nguy do từng công việc cụ thể bên trong không gian hạn chế gây ra
- Mối nguy sinh học như rắn, rết, bọ cạp…
- Mối nguy thời tiết chẳng hạn như mưa gây ngập lụt các không gian hạn chế
- Mối nguy từ bụi